|
Gümrük ve Ticaret Bakanlığından:
TAŞINMAZ
TİCARETİ HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, taşınmaz ticaretine
ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, tapu kütüğüne
kayıtlı olsun ya da olmasın taşınmaz alım satımı ve kiralanması ile tapu
işlemlerine aracılık eden, taşınmazla ilgili danışmanlık ve yönetim hizmeti
veren gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların mesleki
faaliyetlerini, yetki belgesinin verilmesi, yenilenmesi, askıya alınması ve
iptaline ilişkin usul ve esasları, taşınmaz ticaretiyle iştigal eden
işletmelerde aranan şartları, bu işletmelerin faaliyetlerine ilişkin
yükümlülüklerini ve Bakanlık, yetkili idareler ile ilgili diğer kurum ve
kuruluşların taşınmaz ticaretine ilişkin görev, yetki ve sorumluluklarını
kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 14/1/2015 tarihli ve 6585
sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
b) Bilgi Sistemi: Taşınmaz Ticareti Bilgi
Sistemini,
c) İl müdürlüğü: Ticaret il müdürlüğünü,
ç) İş sahibi: 13 üncü maddede belirtilen
hizmetlerin yürütülmesi hususunda işletme ile yetkilendirme sözleşmesi
düzenleyen gerçek veya tüzel kişileri,
d) İşletme: Taşınmaz ticaretiyle iştigal eden
ticari işletme ile esnaf ve sanatkâr işletmesini,
e) Kanun: Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında
Kanunu,
f) Meslek odası: İlgili esnaf ve sanatkârlar odası
ile ticaret ve sanayi odasını, ticaret ve sanayi odalarının ayrı kurulduğu
yerlerde ticaret odasını,
g) Mesleki yeterlilik belgesi: 21/9/2006 tarihli ve
5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununun 22 nci maddesi çerçevesinde
verilen belgeyi,
ğ) Taşınmaz: 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk
Medeni Kanununun 704 üncü maddesinde belirtilen taşınmaz mülkiyetine konu
olan arazi, tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli
haklar ve kat mülkiyeti kütüğünde kayıtlı bağımsız bölümleri,
h) Taşınmaz ticareti: Tapu kütüğüne kayıtlı olsun
ya da olmasın taşınmaz alım satımı, pazarlanması ve kiralanmasına aracılık
ile taşınmaza ilişkin danışmanlık ve yönetim faaliyetleri bütününü,
ı) Yetki belgesi: Taşınmaz ticaretiyle iştigal
edilebilmesi için ticari işletmeler ile esnaf ve sanatkâr işletmeleri adına
düzenlenen belgeyi,
i) Yetkilendirme sözleşmesi: 6 ncı maddenin birinci
fıkrasının (ç) bendinde sayılan kişiler ile iş sahibi arasında düzenlenen
ve belli bir bedel karşılığında 13 üncü maddede belirtilen hizmetlerin
verilmesini öngören sözleşmeyi,
j) Yetkili idare: İşyeri açma ve çalışma ruhsatını
vermeye yetkili belediye veya il özel idareleri ile diğer idareleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yetki,
Yeterlilik ve Bilgi Sistemi
Taşınmaz
ticaretiyle iştigal edebilecek kişiler ve yetki belgesi
MADDE 5 – (1) Taşınmaz ticareti, işletmesi adına yetki
belgesi alan tacirler veya esnaf ve sanatkârlar tarafından yapılır.
(2) Yetki belgesi, işletmenin bulunduğu yerdeki il
müdürlüğü tarafından Bilgi Sistemi üzerinden verilir, yenilenir, askıya
alınır ve iptal edilir.
(3) Yetki belgesi, her bir işletme için ayrı ayrı
düzenlenir ve devredilemez. Bir işletmede birden fazla tacir veya esnaf ve
sanatkârın taşınmaz ticareti faaliyetinde bulunması durumunda işletme adına
yalnızca bir yetki belgesi düzenlenir.
(4) Yetki belgesinin geçerlilik süresi beş yıldır.
(5) Yetki belgesi işletmenin herkes tarafından
kolaylıkla görülebilen bir yerine asılır.
Yetki
belgesi verilmesinde aranan şartlar
MADDE 6 –
(1) İşletmeye yetki belgesi
verilebilmesi için;
a) 12 nci maddede belirtilen şartların taşınması,
b) Meslek odasına kayıtlı olunması,
c) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunması,
ç) Gerçek kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların
kendilerinin, ticaret şirketleri ile diğer tüzel kişi tacirlerin bu
alandaki faaliyetlerini yürütmek için görevlendirdikleri ve
yetkilendirdikleri temsile yetkili kişilerinin, şubelerde ise şube
müdürünün;
1) On sekiz yaşını doldurmuş olması,
2) En az lise mezunu olması,
3) İflas etmemiş veya iflas etmiş olsa bile
9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre
itibarının yerine gelmiş olması,
4) Konkordato ilan etmemiş olması,
5) Kasten işlenen bir suçtan dolayı veya affa
uğramış olsalar dahi devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin
işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar ile casusluk,
zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni
kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına
fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörün
finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme, cinsel
saldırı ve çocukların cinsel istismarı, hayasızca hareketler, müstehcenlik,
fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçlarından hüküm giymemiş
ya da ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olması,
d) Gerçek kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların
kendilerinin, ticaret şirketleri ile diğer tüzel kişi tacirlerin temsile
yetkili kişilerinden en az birinin, şubelerde ise şube müdürünün sorumlu
emlak danışmanı (Seviye 5) ulusal yeterliliğine dayalı mesleki yeterlilik
belgesine sahip olması,
gerekir.
(2) Bakanlık, yetki belgesi verilmesi için mesleki
eğitim şartı getirmeye ve bu eğitime ilişkin usul ve esasları ilgili kamu
kurum ve kuruluşlarının görüşlerini alarak belirlemeye yetkilidir. Mesleki
eğitim; Bakanlık, Millî Eğitim Bakanlığı veya Bakanlıkça uygun görülen kamu
kurumları, üniversiteler, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve
mesleki yeterlilik belgesi vermeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından
verilir.
Yetki
belgesinin verilmesi
MADDE 7 – (1) Yetki belgesi başvurusu, yetki belgesi
verilmesinde aranan şartların taşındığını gösteren belgeler ile birlikte
Bilgi Sistemi üzerinden yapılır. İşletmenin 12 nci maddede belirtilen
şartları taşıyıp taşımadığı, başvuru tarihinden itibaren yedi gün içinde il
müdürlüğü tarafından bir tutanakla yerinde tespit edilir.
(2) İlgili kurum ve kuruluşların elektronik bilgi
sistemlerinden sağlanabilen belgeler, bu sistemlerden temin edilir ve
işletme adına açılan dosyada diğer başvuru evrakı ile birlikte saklanır.
(3) Yetki belgesi verilmesinde aranan şartları
taşıdığı anlaşılan işletmelere, başvuru tarihinden itibaren on gün içinde
yetki belgesi verilir. Yetki belgesi talebi reddedilen işletmelere durum
gerekçesi ile birlikte Bilgi Sistemi üzerinden bildirilir.
Yetki
belgesinin yenilenmesi
MADDE 8 – (1) Yetki belgesi, geçerlilik süresinin sona
ermesi veya içeriğindeki bilgilerden herhangi birinde değişiklik olması
durumunda yenilenir.
(2) Yenileme başvurusu, yetki belgesi geçerlilik
süresinin sona ermesinden en az otuz gün önce, yetki belgesinde yer alan
bilgilerde değişiklik olması durumunda ise değişikliğin gerçekleştiği
tarihten itibaren yedi gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden yapılır.
(3) Yetki belgesinin yenilenmesinde 7 nci maddede
belirtilen usul ve esaslar uygulanır. Ticaret unvanının veya işletme adının
değişmesi gibi nedenlerle yetki belgesinin yenilenmesi durumunda
değişikliğin belgelendirilmesi yeterlidir.
Yetki
belgesinin askıya alınması ve iptali
MADDE 9 –
(1) Yetki belgesi verilmesinde
aranan şartlardan herhangi birinin kaybedilmesi halinde bu durum, şartların
kaybedildiği tarihten itibaren on beş gün içinde işletme tarafından Bilgi
Sistemi üzerinden il müdürlüğüne bildirilir.
(2) Yetki belgesinin verilmesinde aranan şartlardan
en az birini taşımadığı bildirim üzerine veya resen il müdürlüğünce tespit
edilen işletmenin şartlarını 6 ncı maddeye uygun hale getirmesinin mümkün
olmadığı durumlarda yetki belgesi aynı gün iptal edilir. Diğer durumlarda,
şartların 6 ncı maddeye uygun hale getirilmesi için işletmeye bildirim veya
tespit tarihinden itibaren otuz gün süre verilir. Yetki belgesi bu süre
boyunca askıya alınır.
(3) Yetki belgesi askıya alınan işletmenin askı
süresi içinde taşınmaz ticareti faaliyetinde bulunduğunun tespit edilmesi
halinde yetki belgesi aynı gün iptal edilir.
(4) Askı süresi içinde şartlarını 6 ncı maddeye
uygun hale getiren işletmenin yetki belgesi bu durumun tespit edildiği
tarihte askıdan indirilir. Şartlarını 6 ncı maddeye uygun hale getirmeyen
işletmenin yetki belgesi bu durumun il müdürlüğünce tespit edildiği tarihte
iptal edilir.
(5) 14 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen
bentlerden herhangi birine bir takvim yılı içinde üç defa aykırı hareket
edildiğinin tespiti halinde işletmenin yetki belgesi iptal edilir. Bu
işletmeye iki yıl süreyle yetki belgesi verilemez.
(6) İşletmenin talebi halinde yetki belgesi aynı
gün iptal edilir.
(7) Yetki belgesi askıya alınan, askıdan indirilen
veya iptal edilen işletmeye, durum gerekçesiyle birlikte üç gün içinde
Bilgi Sistemi üzerinden bildirilir.
(8) Yetki belgesi iptal edilen işletme il
müdürlüğünce beş gün içinde yazılı olarak yetkili idareye bildirilir.
Mesleki
yeterlilik belgesi
MADDE 10
– (1) İşletmede pazarlama ve satış
personeli olarak çalıştırılan kişilerin sorumlu emlak danışmanı (Seviye 5)
veya emlak danışmanı (Seviye 4) ulusal yeterliliklerine dayalı mesleki
yeterlilik belgelerinden birine sahip olması gerekir.
(2) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde
belirtilen kişiler ile işletmede pazarlama ve satış personeli olarak
çalıştırılan kişilerin ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarının taşınmaz
ticareti ile ilgili alanlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki
öğretim kurumlarından mezun olmaları durumunda mesleki yeterlilik belgesi
şartı aranmaz.
(3) Bakanlık, yetki belgesine sahip işletmelerce
çalıştırılması gereken mesleki yeterlilik belgesine sahip asgari personel
sayısını belirlemeye yetkilidir.
(4) Mesleki yeterlilik belgesine ilişkin diğer
hususlarda 5544 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatındaki hükümler uygulanır.
Bilgi
Sistemi ve ilan
MADDE 11
– (1) Taşınmaz ticaretinin takip
ve kontrolü amacıyla Bakanlık tarafından Bilgi Sistemi oluşturulur.
(2) Yetki belgesi verilen, askıya alınan, askıdan
indirilen ve iptal edilen işletmeler il müdürlüklerince, mesleki yeterlilik
belgesi onaylanan ve iptal edilen kişiler Mesleki Yeterlilik Kurumunca eş
zamanlı olarak, Bakanlıkça gerekli görülen diğer bilgiler ise ilgili kişi,
kurum ve kuruluşlarca Bakanlığın belirlediği süre içinde Bilgi Sistemine
aktarılır.
(3) Yetki belgesine sahip işletmelerin güncel
listesi Bakanlığın internet sayfasında ilan edilir.
(4) Bilgi Sistemi ihtiyaç duyulan diğer bilgi
sistemlerine entegre edilir.
(5) Bilgi Sisteminin işletilmesinde 24/3/2016
tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ikincil
mevzuat kapsamında kişisel verilerin korunmasına yönelik her türlü teknik
ve idari tedbir alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Faaliyetlere
İlişkin Yükümlülükler
İşletmelerde
aranan şartlar
MADDE 12
– (1) İşletmelerde aşağıdaki
şartlar aranır:
a) 3/7/2017 tarihli ve 30113 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğine göre belirlenen bağımsız bölüm
niteliğinde ve net alanının en az otuz metrekare olması.
b) İçinde idari büro ve kabul yeri ile 14 üncü
maddenin birinci fıkrasının (l) bendinde belirtilen dosyalama işleminin
fiziksel olarak yapılması durumunda arşiv bölümü bulunması.
c) Hizmetin düzenli, sistemli ve hızlı bir şekilde
verilmesini sağlayacak miktar ve özellikte masa, dolap, koltuk ve benzeri
malzeme ile bilgisayar, internet, telefon, tarayıcı ve faks gibi teknik
donanıma sahip olması.
(2) Bir işletmede 6 ncı maddenin birinci fıkrasının
(a) bendi dışındaki bentlerde sayılan şartları taşıyan birden fazla tacir
veya esnaf ve sanatkârın faaliyet göstermesi halinde, bu maddenin (a)
bendinde belirtilen işletme büyüklüğü her bir tacir veya esnaf ve sanatkâr
için yüzde yirmi artırılarak uygulanır.
Taşınmaz
ticaretine konu hizmetler
MADDE 13
– (1) Taşınmaz ticaretiyle iştigal
edenler aşağıdaki hizmetleri verebilir:
a) Tapu kütüğüne kayıtlı olsun ya da olmasın
taşınmaz alım satımı ve kiralaması konusunda pazarlama faaliyetinde
bulunmak ve aracılık yapmak.
b) Alım satım ve kiralamaya konu taşınmazla ilgili
inceleme, araştırma ve raporlama yapmak.
c) Taşınmazın rayiç satış veya kira bedeli hakkında
iş sahibine bilgi vermek.
ç) Tapu işlemlerine aracılık etmek.
d) Alıcı veya kiracı ile sözleşme yapmak, kira
bedeli ödemeleri ile abonelik işlemlerini takip etmek, taşınmazın tamiri,
bakımı ve onarımı gibi hizmetlerin verilmesini sağlamak ve bu hususlarla
ilgili süreç hakkında iş sahibini bilgilendirmek.
e) Taşınmazla ilgili danışmanlık ve yönetim hizmeti
vermek.
f) Taşınmaz ticaretine ilişkin diğer hizmetleri
yürütmek.
Taşınmaz
ticaretinde uyulacak ilke ve kurallar
MADDE 14
– (1) Taşınmaz ticaretiyle iştigal
edenler:
a) Taşınmaz ticaretine yönelik hizmet verilen
işletmede, taşınmaz ticaretine konu hizmetler dışında ticari faaliyette
bulunamaz.
b) İşletme tabelası ve basılı evrakı dâhil olmak
üzere faaliyetleri sırasında mesleğini tanımlayan ibareler dışında herhangi
bir ibare kullanamaz.
c) Verdiği hizmet nedeniyle edindiği bilgi ve
belgeleri, yetkilendirme sözleşmesinde belirtilen esaslar dışında
açıklayamaz ve kullanamaz.
ç) Hizmet sunarken ahlaka uygun, adil, dürüst,
özenli ve makul bir şekilde hareket eder; yanıltıcı bilgi veremez.
d) Haksız ve hukuka aykırı davranış ve ticari
uygulamalarda bulunamaz.
e) Hizmet verdiği kişilerin alım satım ve kiralama
tercihlerini etkileyecek nitelikteki bilgileri gizleyemez.
f) Hizmet verdiği kişilerin menfaatlerine aykırı
davranışta bulunamaz.
g) Hizmet verdiği kişileri yasa dışı olan ve etik
olmayan uygulamalara teşvik edemez.
ğ) Hizmet verdiği kişilere tehdit veya taciz edici
davranışlarda bulunamaz.
h) Hizmet verdiği kişilere belge imzalatmadan önce
bu belgeleri okumaları için yeterli süre verir, belgelerde yer alan
hükümleri açıklar ve imzalanan belgelerin birer suretini bu kişilere teslim
eder.
ı) Aldığı her teklifi ve karşı teklifi, hizmet
verdiği kişilere doğru ve objektif bir şekilde en kısa sürede sunar.
i) Taşınmazın satılması veya kiralanması ya da
satış veya kiralamadan vazgeçilmesi yahut yetkilendirme sözleşmesinin
feshedilmesi durumunda fesih tarihini izleyen ilk iş günü içinde reklam ve
ilan faaliyetine son verir.
j) Taşınmazın satılması veya kiralanmasına yönelik
yazılı ya da görsel tüm ilan ve reklamlarında; satış veya kiralama
koşulları gibi konularda yetkilendirme sözleşmesine ve iş sahibinin
isteklerine uygun hareket eder.
k) Elektronik ortamda yapılanlar dahil olmak üzere
taşınmazın satılması veya kiralanmasına yönelik ilan ve reklamlarında,
adres ve tapu bilgileri hariç olmak üzere 15 inci maddenin üçüncü
fıkrasının (b) bendinde belirtilen bilgiler ile iletişim bilgisine ve yetki
belgesi numarasına kolay okunabilir şekilde yer verir.
l) Her bir yetkilendirme sözleşmesi için fiziksel
olarak veya elektronik ortamda dosya oluşturur. Yetkilendirme sözleşmesini
ve bu sözleşme çerçevesinde verilen hizmetler kapsamında düzenlenen
belgeleri dosyasında en az beş yıl süreyle saklar.
m) Taşınmazın tanıtımına yönelik gazete ilanı, el
kitapçığı, katalog gibi unsurlar ile fotoğrafları, vaziyet planı ve imar
durumuna ilişkin belgeleri işletmesinde bulundurur.
Yetkilendirme
sözleşmesi
MADDE 15
– (1) Taşınmaz ticaretine yönelik
hizmetler, iş sahibi ile işletme arasında yazılı şekilde yapılan
yetkilendirme sözleşmesine dayanılarak verilir.
(2) Yetkilendirme sözleşmesi birer nüshası taraflarda
kalacak şekilde en az iki nüsha olarak düzenlenir.
(3) Yetkilendirme sözleşmesinde alım satım ve
kiralamalarla ilgili asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer verilir:
a) İşletmenin yetki belgesi numarası, iletişim
bilgileri, temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve imzası; iş sahibinin adı
soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı kimlik numarası, iletişim
bilgileri ve imzası, iş sahibinin tüzel kişi olması durumunda tüzel kişinin
unvanı ve iletişim bilgileri ile temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve
imzası.
b) Yetkilendirme sözleşmesine konu taşınmazın;
1) İmar ve yapı kullanma izin durumu,
2) Tapu kaydı bilgileri, cinsi ve adresi,
3) Büyüklüğü, yaşı ve fiili kullanım durumu,
4) Kat, cephe ve manzara gibi konum özellikleri,
5) Dolmuş, otobüs ve metro gibi toplu taşıma
araçlarının duraklarına yaklaşık mesafesi,
6) Okul, ibadethane, hastane ve alışveriş merkezi
gibi yerler ile sinema, tiyatro, park ve piknik alanı gibi sosyal alanlara
yaklaşık mesafesi,
7) Oda, salon, banyo, tuvalet ve balkon sayısı ile
bunların net büyüklükleri; mutfak, duş kabini ve dolap muhteviyatı; parke
ve doğramalar ile elektrik, su, doğalgaz, telefon ve uydu tesisatının
durumu gibi iç özellikleri,
8) Apartman, site, bina veya müstakil olma durumu;
blok, kat ve her bir kattaki daire sayısı; hidrofor, su deposu, ısıtma
sistemi, yangın merdiveni ve asansör ile açık ve kapalı otopark durumu;
güvenlik, futbol, basketbol, yüzme ve benzeri spor alanları ile çocuk
parkının olup olmadığı gibi dış özellikleri,
9) Araziler için hisse, emsal ve öngörülen bina
yüksekliği bilgileri ile üzerinde ekili veya dikili ürün bulunup
bulunmadığı,
10) Üzerinde ipotek, haciz ve benzeri
kısıtlamaların bulunup bulunmadığı.
c) 20 nci maddenin birinci fıkrası çerçevesinde
belirlenen hizmet bedeli oranı veya aynı maddenin ikinci fıkrası
çerçevesinde belirlenen hizmet bedeli ile alım satım ve kiralama dışındaki
hizmetlerin her biri veya tamamı için kararlaştırılan hizmet bedeli.
ç) İşletme tarafından verilecek hizmetin niteliği
ve kapsamı ile sözleşme kapsamında tarafların ifa ile yükümlü olduğu
hususlar.
d) Kararlaştırılması halinde ve oran veya tutarı
işletme için hizmet bedelini aşmamak koşuluyla iş sahibi veya işletmenin
sözleşmeden cayması durumunda ödenecek cayma parası ve sözleşmenin hiç veya
gereği gibi ifa edilmemesi halinde uygulanacak ceza koşulu ile tarafların
diğer mali ve hukuki sorumlulukları.
e) Üç ayı aşmamak üzere sözleşmenin süresi ve
sözleşme süresi içinde taraflardan birinin yazılı bildirimde bulunmaması
halinde sürenin sözleşme süresi kadar uzayacağı hususu.
f) Tarafların tebligat adresleri.
(4) Proje aşamasında olup inşasına başlanmamış veya
inşasına başlanmış olmakla birlikte henüz tamamlanmamış taşınmazlar, ticari
nitelikteki taşınmazlar, tapu kütüğüne kayıtlı olmayan taşınmazlara ilişkin
yetkilendirme sözleşmeleri ile iş sahibinin alıcı veya kiracı olduğu
yetkilendirme sözleşmelerinde üçüncü fıkrada belirtilen bilgilerden uygun
olanlara ve yeterli bilgilendirme yapmaya elverişli diğer bilgilere yer
verilir.
(5) Üçüncü fıkrada yer verilen bilgilerden
işletmenin ilgili elektronik sistemlerden veya kayıtlardan sağlayamadığı
bilgilerde iş sahibinin yazılı beyanı esas alınır. İş sahibinin beyan
ettiği bilgilerin gerçeği yansıtmamasından işletme sorumlu değildir.
Alım
satıma aracılık sözleşmesi
MADDE 16
– (1) İşletmenin verdiği alım
satıma aracılık hizmeti sonucunda alıcı, satıcı ve işletme arasında alım
satıma aracılık sözleşmesi düzenlenir.
(2) Bu sözleşmede asgari olarak aşağıdaki bilgilere
yer verilir:
a) İşletmenin yetki belgesi numarası, iletişim
bilgileri, temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve imzası; iş sahibi ile
alıcının adı soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı kimlik numarası,
iletişim bilgileri ve imzası, iş sahibi ve alıcının tüzel kişi olması
durumunda tüzel kişinin unvanı ve iletişim bilgileri ile temsile yetkili
kişisinin adı soyadı ve imzası.
b) Taşınmazın tapu kaydı bilgileri, cinsi ve
adresi.
c) Taşınmazın alım satım bedeli ve bu bedelin ödenme
yöntemi.
ç) Kararlaştırılması halinde ve oran veya tutarı
işletme için hizmet bedelini aşmamak koşuluyla iş sahibi veya alıcının
sözleşmeden cayması durumunda ödenecek cayma parası ve sözleşmenin hiç veya
gereği gibi ifa edilmemesi halinde uygulanacak ceza koşulu.
d) Hizmet bedeli ve bu bedelin iş sahibi ile alıcı
arasındaki paylaşım usulü.
e) Tapu harcı ve döner sermaye hizmet bedeli gibi
masrafların iş sahibi ile alıcı arasındaki paylaşım usulü.
f) İlgili kanuna göre sözleşmenin uygulanmasından
doğan uyuşmazlıklarda hangi il mahkeme ve icra dairelerinin yetkili olduğu
hususu, uyuşmazlığın çözümü için arabuluculuk veya tahkim gibi alternatif
çözüm yollarına başvurulmasına ilişkin kayıtlar ve kararlaştırması halinde
tarafların diğer hukuki ve mali sorumlulukları.
Kiralamaya
aracılık sözleşmesi
MADDE 17
– (1) İşletmenin verdiği
kiralamaya aracılık hizmeti sonucunda kiracı, kiralayan ve işletme arasında
kiralamaya aracılık sözleşmesi düzenlenir.
(2) Bu sözleşmede asgari olarak aşağıdaki bilgilere
yer verilir:
a) İşletmenin yetki belgesi numarası, iletişim
bilgileri, temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve imzası; iş sahibi ile
kiracının adı soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı kimlik numarası,
iletişim bilgileri ve imzası, iş sahibi ve kiracının tüzel kişi olması
durumunda tüzel kişinin unvanı ve iletişim bilgileri ile temsile yetkili
kişisinin adı soyadı ve imzası.
b) Taşınmazın tapu kaydı bilgileri, cinsi, adresi
ve özellikleri.
c) Taşınmazın kira bedeli ile kira bedelinin yıllık
artış oranı ve ödenme yöntemi.
ç) Kararlaştırılması halinde ve oran veya tutarı
işletme için hizmet bedelini aşmamak koşuluyla iş sahibi veya alıcının
sözleşmeden cayması durumunda ödenecek cayma parası ve sözleşmenin hiç veya
gereği gibi ifa edilmemesi halinde uygulanacak ceza koşulu.
d) Hizmet bedeli ve bu bedelin iş sahibi ile kiracı
arasındaki paylaşım usulü.
e) İlgili kanuna göre sözleşmenin uygulanmasından
doğan uyuşmazlıklarda hangi il mahkeme ve icra dairelerinin yetkili olduğu
hususu, uyuşmazlığın çözümü için arabuluculuk veya tahkim gibi alternatif
çözüm yollarına başvurulmasına ilişkin kayıtlar ve kararlaştırması halinde
tarafların diğer hukuki ve mali sorumlulukları.
Hizmet
ortaklığı sözleşmesi
MADDE 18
– (1) İşletme, yetkilendirme
sözleşmesinde yer alması koşuluyla hizmetin ortak verilmesi hususunda başka
bir veya birden fazla işletme ile yetkilendirme sözleşmesinin konusuna
yönelik ortak çalışma yürütebilir.
(2) Hizmet ortaklığı sözleşmesi yazılı olarak
yapılır. Sözleşmede asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer verilir:
a) İşletmelerin yetki belgesi numarası, unvanı ve
iletişim bilgileri ile temsile yetkili kişisinin adı, soyadı ve imzası.
b) Sözleşmenin konusu.
c) Hizmet bedelinin paylaşılma usulü.
ç) Tarafların hak ve yükümlülükleri.
(3) İşletme tarafından, hizmet ortaklığı
sözleşmesinin düzenlendiği gün iş sahibine bilgi verilerek bu sözleşmenin
bir örneği düzenlenme tarihinden itibaren iki iş günü içinde iş sahibine
gönderilir. Gönderime ilişkin ispat yükü gönderimi yapan işletmeye aittir.
Taşınmaz
gösterme belgesi
MADDE 19
– (1) Alım satımına veya
kiralanmasına aracılık edilen taşınmazın alıcı veya kiracıya gösterilmesi
hizmeti, her bir taşınmaz için ayrı ayrı taşınmaz gösterme belgesi
düzenlenmek suretiyle verilir.
(2) Taşınmaz gösterme belgesinde asgari olarak
aşağıdaki bilgilere yer verilir:
a) İşletmenin yetki belgesi numarası, iletişim
bilgileri, temsile yetkili kişisinin adı soyadı ve imzası; alıcı veya
kiracının adı soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı kimlik numarası,
iletişim bilgileri ve imzası, alıcı veya kiracının tüzel kişi olması
durumunda tüzel kişinin unvanı ve iletişim bilgileri ile temsile yetkili
kişisinin adı soyadı ve imzası.
b) Taşınmazın tapu kaydı bilgileri, cinsi, adresi
ve özellikleri.
c) Taşınmazın hangi amaçla gösterildiği ve
gösterilme tarihi.
ç) 20 nci maddenin birinci fıkrası çerçevesinde
belirlenen hizmet bedeli oranı veya aynı maddenin ikinci fıkrası
çerçevesinde belirlenen hizmet bedeli ile tarafların diğer mali ve hukuki
sorumlulukları.
(3) Taşınmazı gösterme hizmeti karşılığında
herhangi bir bedel talep edilemez. Ancak işletmenin bulunduğu ilçe sınırı
dışında verilen taşınmaz gösterme hizmeti için taşınmazın gösterildiği
kişiden ulaşım masrafı talep edilebilir.
Hizmet
bedeli
MADDE 20
– (1) Alım satım işlemlerinde
hizmet bedeli oranı, alım satıma aracılık sözleşmesinde yer alan satış
bedelinin katma değer vergisi hariç yüzde dördünden fazla olamaz.
(2) Kiralama işlemlerinde hizmet bedeli, kiralamaya
aracılık sözleşmesinde yer alan kira bedelinin katma değer vergisi hariç
bir aylık tutarından fazla olamaz.
(3) İşletme, taşınmaz alım satımının tapu siciline
tesciliyle veya iş sahibi ile kiracı arasındaki kira sözleşmesinin
kurulmasıyla hizmet bedeline hak kazanır. Alım satım ve kiralama dışındaki
hizmetlerde hizmet bedeli hakkı ilgili sözleşmenin kurulmasıyla doğar.
(4) Hizmet bedeli, iş sahibi ile alıcı veya kiracı
arasında aksi yazılı olarak kararlaştırılmadıkça eşit olarak paylaştırılır.
(5) 18 inci madde çerçevesinde yürütülen ortak
çalışma sonucunda hak kazanılan hizmet bedeli, alım satıma aracılık
sözleşmesi veya kiralamaya aracılık sözleşmesinde yetkilisinin imzası
bulunan işletmeye ödenir ve hizmet ortaklığı sözleşmesinde belirtilen
usulde paylaşılır. Bu sözleşmede hizmet bedelinin paylaşımı hususunda hüküm
bulunmaması halinde bu bedel taraflar arasında eşit olarak paylaşılır.
(6) Taşınmazın yetkilendirme sözleşmesinin süresi
içinde, taşınmaz gösterme belgesini düzenleyen işletme bertaraf edilerek
doğrudan iş sahibinden satın alınması veya kiralanması durumunda işletme
hizmet bedeline hak kazanır.
(7) Yetki belgesi iptal edilen işletmenin, iptal
tarihi itibarıyla geçerli olan yetkilendirme sözleşmeleri feshedilmiş
sayılır. İşletme, sözleşmenin feshedilmiş sayılmasından önce vermiş olduğu
hizmetler için hizmet bedeline hak kazanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Ruhsatlandırma
MADDE 21
– (1) İşletmenin yetki belgesine
sahip olup olmadığı işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmeden önce yetkili
idareler tarafından kontrol edilir ve yetki belgesi olmayan işletmelere
ruhsat verilemez.
(2) 9 uncu maddenin sekizinci fıkrası uyarınca
yapılan bildirim üzerine işletmeye ait işyeri açma ve çalışma ruhsatı
derhal iptal edilir.
Denetim
ve ceza hükümleri
MADDE 22
– (1) Bakanlık, bu Yönetmeliğin
uygulanması, uygulamada çıkan sorunlar ve şikâyetlerle ilgili olarak
işletmeler nezdinde denetim yapmaya yetkilidir. Bakanlık bu yetkisini il
müdürlükleri aracılığıyla da kullanabilir.
(2) Yetkili idareler, Bakanlığın talebi üzerine
işletmeler nezdinde ön inceleme mahiyetinde denetim yapmakla görevlidir.
(3) Yetkili idareler tarafından ikinci fıkra
kapsamında yapılan denetimin sonuçları, denetimin sonuçlandığı tarihten
itibaren on beş gün içinde il müdürlüğüne bildirilir.
(4) Bu Yönetmeliğe aykırı hareket edenler hakkında
Kanunun 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde öngörülen idari
para cezası Bakanlığın talebi üzerine yetkili idarelerce; denetime yetkili
olanlara bilgi ve belge vermeyen, eksik veren veya denetim elemanlarının
görevlerini yapmalarını engelleyenler hakkında aynı fıkranın (h) bendinde
öngörülen idari para cezası ise Bakanlıkça uygulanır.
(5) İdari para cezalarının uygulanmasında, Kanunun
18 inci maddesinin ikinci, beşinci ve altıncı fıkralarında yer alan
hükümler saklıdır.
Geçiş
hükümleri
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla taşınmaz ticaretiyle iştigal eden ve
üçüncü fıkra kapsamında yer almayan tacirler ile esnaf ve sanatkârların
faaliyetlerine devam edebilmeleri için bu maddenin yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren durumlarını on sekiz ay içinde, 6 ncı maddenin birinci
fıkrasındaki şartlara uygun hale getirerek yetki belgesi alması gerekir.
(2) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla
gelir veya kurumlar vergisi kaydı bulunan ve meslek odasına kayıtlı olarak
taşınmaz ticaretiyle iştigal eden tacirler ile esnaf ve sanatkârlar
faaliyette bulundukları işletmenin adresini değiştirmedikleri sürece bu
kişilere yetki belgesi verilmesinde 12 nci maddede belirtilen şartlar
aranmaz.
(3) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla
gelir veya kurumlar vergisi kaydı bulunan ve meslek odasına kayıtlı olarak
taşınmaz ticaretiyle iştigal eden tacirler ile esnaf ve sanatkârlarda 6 ncı
maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen lise mezunu olma şartı
aranmaz.
(4) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla
taşınmaz ticaretiyle iştigal eden, gelir veya kurumlar vergisi kaydı ile
meslek odası kaydı bulunan ve halk eğitim merkezleri ya da Milli Eğitim
Bakanlığınca yetkilendirilen meslek odalarınca verilen eğitim sonucunda
taşınmaz ticareti ile ilgili sertifika almış olan tacirler ile esnaf ve
sanatkârlarda 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen
mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaz.
(5) Bilgi Sistemi, bu maddenin yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren üç ay içinde kurulur.
Yürürlük
MADDE 23
– (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 21 inci maddesinin birinci fıkrası yayımı
tarihinden üç ay sonra,
b) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 24
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
|